Ashe Stil - Moordenaarsloon (1997)

Waterschout mept weer flink om zich heen met hartsvanger

(Door Peter Kuijt)

Waterschout Willem Lootsman, een creatie van de historicus Ashe Stil, moet flink aan de bak. Uitgeverij Conserve heeft namelijk gelijktijdig twee avonturen op de markt gebracht, waarin deze rechtschapen rijksambtenaar uit de Gouden Eeuw opnieuw onfrisse zaken moet zien op te lossen.

In Moordenaarsloon, het zevende avontuur van Lootsman, moet de opsporingsambtenaar de schuldige van de gifmoord op een zeeman en zijn vriendin zien te vinden. De zeeman was zojuist teruggekeerd van de walvisjacht in de Noordelijke IJszee. Tijdens de reis was een man opzettelijk op het ijs bij Spitsbergen achtergelaten. Met niet aflatende ijver volgt Lootsman diverse sporen, die hem uiteindelijk brengen naar de landerijen buiten het immer nevelige Amsterdam, waar boeren van hun akkers worden verjaagd. Daar komt hij tegenover de brute Zwarte Commandeur te staan, die Lootsman slechts met uitbundig gebruik van zijn hartsvanger kan weerstaan. Maar dan heeft de waterschout nog niet het brein achter al dit geweld te pakken...

In Stils achtste detective, Het verraad van Nieuw Amsterdam, maakt Lootsman met het schip De Eendracht de oversteek naar het stadje dat wij nu veel beter kennen als New York. Zijn avontuur speelt zich de hele tijd aan de overkant van de grote plas af. De ondertitel Spannende avonturen (...) in de Amsterdamse haven (...) op de kaft verdient dan ook enige correctie.

In de zeventiende eeuw was Nieuw Amsterdam nog een Hollandse kolonie, waar zowel de Fransen als de Engelsen op aasden. Lootsman onderzoekt de smokkel van donderbussen en achtpondskanonnen naar deze Nieuwe Wereld. En wie verstrekt er in het geniep rum aan de indianen, waar ze zo wild en onberekenbaar van worden? En wat heeft de van een houten rechterbeen met zilverbeslag voorziene Hollandse gouverneur Pieter Stuyvesant hier mee te maken?

Ook nu moet de waterschout, gebruikmakend van zijn 'vriend' de hartsvanger, meermalen het vege lijf zien te redden. Zelfs die mooie agente die namens de Staten-Generaal een geheime missie uitvoert, blijkt niet zo vriendelijk als de netjes getrouwde Lootsman zich had voorgesteld.

De detectives van Stil zijn aangenaam en makkelijk te verorberen lesmateriaal voor diegenen die het een en ander van de omstandigheden in de Gouden Eeuw te weten willen komen: het zal allemaal best historisch verantwoord zijn. Het thrillerelement laat evenwel te wensen over: de ontknoping is al van verre te ontwaren.

Ashe Stil - Moordenaarsloon; Het verraad van Nieuw Amsterdam, uitgeverij Conserve, resp. 185 en 193 pag.

Deze recensie werd eerder gepubliceerd in maart 1997