Gouden Strop (achtergrond, 2004)

Promotie Strop-winnaars weinig succesvol

Schrijver Elvin Post, winnaar van de Gouden Strop 2004, ontving niet alleen 10.000 euro en een beeldje, maar ook de belofte dat zijn bekroonde boek Groene vrijdag zal worden gepromoot in het buitenland. Maar eerdere winnaars van deze prijs voor het beste Nederlandstalige spannende boek hebben tot nu toe weinig resultaat van die promotie gezien.

Het Nederlands Literair Productie- en Vertalingenfonds (NLPVF) stelt sinds 2001 het promotiepakket van de Gouden Strop-winnaars samen. Het dossier bestaat uit een vertaald fragment, een interview met de auteur en een bespreking van het bekroonde werk, aangevuld met gegevens over het aantal verkochte exemplaren, de rechthebbende uitgever en eventuele eerdere vertaalde titels. Het dossier wordt, zo belooft het fonds, op boekenbeurzen als de Frankfurter Buchmesse en de London Bookfair aangeboden aan buitenlandse uitgeverijen.

De promotie heeft echter niet geleid tot verkoop aan het buitenland van boeken van eerdere Strop-winnaars. 'God knows wat er met zo'n dossier is gebeurd', verzucht Tomas Ross, die vorig jaar met zijn Pim Fortuyn-thriller De zesde mei voor de derde keer in zijn carrière deze literaire prijs won. 'Van Frankfurt of Londen is mij niets bekend. Je moet dus helaas concluderen dat dat dossier wel werd gemaakt en ongetwijfeld ook naar elders werd verzonden, maar dat het daarmee vervolgens ophoudt. Alleen al het simpele feit dat ik niet verder in kennis word gesteld van eventuele vorderingen, spreekt boekdelen.'

René Appel, winnaar in 2001 met Zinloos geweld, merkte dat het dossier heeft geleid tot voorzichtige belangstelling van een Britse uitgever, maar die is nooit omgezet in een daadwerkelijke verkoop van de rechten. Het boek was al wel verkocht aan een Duitse uitgever, maar dat gebeurde voordat Appel de Strop won. 'Ik heb natuurlijk geen inzicht in de overtuigingskracht waarmee het Fonds met zo'n dossier aan de gang gaat. Ik geloof zeker dat ze hun best doen, maar tegelijkertijd hebben ze een flink aantal andere dossiers onder hun hoede, ook van literaire boeken die ze in het buitenland proberen te verkopen.'

Ook Charles den Tex, die in 2002 won met Schijn van kans, noemt het overigens 'keurige' dossier geen wondermiddel. 'Ik weet dat mijn boek is aangeboden op de Salon du Livre in Parijs en in Frankfurt, maar er is geen verkoop uit voortgekomen. Van geïnteresseerde uitgevers in Duitsland en Engeland is later niets meer vernomen.'

Den Tex, voorzitter van het Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs, is overigens wel lovend over het initiatief van het fonds. 'De steun van het NPLVF is een onmiskenbaar positieve ontwikkeling in de erkenning van het thrillergenre binnen onze eigen landsgrenzen. Zinloos geweld was de eerste misdaadroman die zo'n dossier kreeg. Dat was en is een doorbraak. Sindsdien wordt er anders aangekeken tegen Nederlandse misdaadauteurs en worden onze belangen ook in allerlei overwegingen betrokken.'

NPLVF-directeur Henk Pröpper zegt 'de lichte verstoordheid' van de auteurs te begrijpen. 'Maar we moeten niet vergeten dat het thrillergenre in veel buitenlanden op een heel hoog niveau wordt beoefend. Uit Scandinavië en Angelsaksische landen komen veel en waanzinnig sterke wereldtoppers. Het is moeilijk om daar met een Nederlandse misdaadroman een voet tussen de deur te krijgen. Bovendien is het genre in ons land enigszins een ondergeschoven kindje is, dat nog flink moet groeien.'

Pröpper vindt wel dat de auteurs geen wonderen moeten verwachten van het NPLVF-dossier. 'Hun eigen uitgevers moeten ook meer aan promotie gaan doen.'

Pröpper beschouwt Charles den Tex als een ware ambassadeur van de Nederlandse misdaadroman. 'Hij organiseert dit najaar een groot thrillercongres waar veel buitenlandse auteurs aan zullen deelnemen. Ons fonds ondersteunt dit congres met een financiële bijdrage. En Tomas Ross gaan we op de eerstvolgende Buchmesse presenteren.'