Dean Koontz - IJskerker (1996)

IJskoude thriller met excuses

(Door Peter Kuijt)

Een boek waarvoor de schrijver zich excuseert: dat komt niet alle dagen voor. Het mag dan ook bijzonder genoemd worden, dat Dean Koontz aan het eind van zijn thriller IJskerker in zijn 'bericht aan de lezer' diep door het stof kruipt. De Amerikaanse auteur schaamt zich voor 'de tamelijk tweedimensionale personages' die in IJskerker voorkomen en hoopt dan ook dat de lezer meer zal genieten van zijn andere romans.

Nu dient wel vermeld te worden dat IJskerker niet een echte, hedendaagse 'Koontz' is. De auteur schreef het boek zo'n twintig jaar geleden, toen zijn bankrekening er allesbehalve rooskleurig uitzag en hij zich nog verschool achter het pseudoniem David Axton.

Koontz meldt in zijn nawoord dat hij IJskerker aan de eisen van de jaren negentig heeft aangepast op dringend verzoek van 'vele tienduizenden lezers', die hem aanspoorden z'n oude werk opnieuw uit te geven. Anderen vonden een aansporing niet voldoende en bedreigden hem zelfs met het 24 uur per dag gedwongen kijken naar herhalingen van The Partridge Family, als hij zijn eerdere romans niet zou 'updaten'.

De 'eerste' IJskerker werd geschreven op 't heetst van de Koude Oorlog. Een groepje wetenschappers van de VN plaatst op de Noordpool tijdbommen om grote ijsblokken los te maken ten behoeve van irrigatieprojecten in de woestijn. Door extreem noodweer raakt het team echter geïsoleerd van de buitenwereld. Terwijl de tijd vlug wegtikt en de 'mega-explosie' steeds dichterbij komt, doet het team er van alles aan om het bibberende, vege lijf te redden. En alsof dat niet genoeg is, blijkt een van de teamleden een psychopaat te zijn, die het heeft voorzien op een collega, een familielid van een vermoorde Amerikaanse president. Uiteindelijk brengt een Russische onderzeeër uitkomst.

Dit gegeven gaf Koontz destijds ruimschoots de kans lekker te 'schmieren' op de politiek in het algemeen en het communistische systeem in het bijzonder. In de nieuwe IJskerker, waar cd, internet en een vredelievende duikbootcommandant hun intrede doen, geeft Koontz opnieuw af op politici, een in zijn ogen verderfelijke diersoort, en het Rusland dat in zijn ogen na de val van de Muur er niet op vooruit is gegaan.

Naast het uitkafferen van die arme politici, heeft Koontz ook aan het spanningselement gedacht. Wat heet, het is hoogspanning op een reusachtige ijsklomp. Het boek is met de snelheid van het licht geschreven en zo 'tweedimensionaal' zijn de personages nou ook weer niet. Dus die excuses, Koontz, zijn een beetje overbodig.

Dean Koontz - IJskerker, uitgeverij Luitingh-Sijthoff, 254 pag.